19/20 VIII 1920 wybuchło II powstanie, które uświadomiło światu problem ludności polskiej terroryzowanej przez Niemców.

I ono nie przyniosło oczekiwanych rezultatów.

Terror, nacisk niemieckich pracodawców i hierarchii niemieckiego kościoła katolickiego oraz udział w plebiscycie Niemców (urodzonych na Górnym Śląsku, a mieszkających w głębi Niemiec) przyczyniły się do niekorzystnego wyniku dla strony polskiej, która przegrała plebiscyt nieznacznym procentem głosów. Zadecydował o tym udział w plebiscycie powiatów, które zamieszkane były w większości przez ludność niemiecką (głubczycki, głogówecki, kluczborski) oraz dużych miast (Katowice, Bytom, Królewska Huta, Gliwice, Opole, Racibórz, Koźle, Tarnowskie Góry, Rybnik).

Za Polską głosowała większość wsi z terenu plebiscytowego.

Przegrany plebiscyt, osłabienie Polski i wzmocnienie pozycji Niemiec na arenie międzynarodowej zadecydowały o wybuchu III powstania, które miało ostatecznie zadecydować o zmianie planów pozostawienia Górnego Śląska w granicach Niemiec i podzieleniu terenu plebiscytowego między zainteresowane strony. Na czele powstania stanął Wojciech Korfanty, który ogłosił się jego dyktatorem.

Trzecie powstanie śląskie, które rozpoczęło się z 2/3 maja 1921, rozprzestrzeniło się aż do Odry. Opanowanie tak wielkiego terenu przez wojska powstańcze, odcięcie wojsk niemieckich na linii Odry zaskoczyło Niemców i opinię światową. Do historii przeszły walki o Kędzierzyn, Olesno i Górę św. Anny, gdzie stoczono krwawe bitwy. Zwycięstwo III powstania zadecydowało o tym, że Rada Ambasadorów przyznała Polsce (20 X 1921) powiaty: tarnogórski, rybnicki, pszczyński i część powiatów: katowickiego, lublinieckiego, raciborskiego i bytomskiego, czyli ok. 29% obszaru plebiscytowego, w tym większość potencjału przemysłu górnośląskiego. 20 VI 1922 tereny przyznane Polsce zostały objęte przez polskie władze cywilne i wojskowe. Wraz ze Śląskiem Cieszyńskim utworzyły one województwo śląskie /, Sejmem Śląskim. Śląsk Cieszyński wrócił do Polski z końcem 1918 decyzją Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego. W wyniku konfliktu zbrojnego polsko-czechosłowackiego z 1919 Rada Ambasadorów ustaliła w 1920 granicę na Olzie. W części Górnego Śląska przejętej w 1922 przez władze polskie nastąpił okres ożywienia przemysłowego, zahamowany jednak w latach wielkiego kryzysu gospodarczego 1929-35. Okresowi ożywienia towarzyszył wzmożony ruch budowlany zwłaszcza w dużych ośrodkach miejskich jak Katowice oraz rozwój układu drogowego (w ramach województwa śląskiego). Zbudowano wówczas wiele szkół, osiedli mieszkaniowych, Muzeum Śląskie, liczne gmachy użyteczności publicznej.

Większość byłej rejencji opolskiej pozostała w granicach Niemiec. Granica polsko-niemiecka biegła wówczas od Łagiewnik koło Dobrodzienia na pn., następnie wzdłuż Małej Panwi obok Kokotka i Drutami w Lublinieckiem, Piaseczna, Rept Starych, Suchej Góry w Tarnogórskiem w pobliżu Bytomia, Zabrza i Gliwic (pozostawiając miasta po stronie niemieckiej), Knurowa, Ochojca, Zwonowic w Rybnickim i dalej obok Raciborza na pd. w kierunku Olzy. Ludność polską, która nie przeniosła się na polski Górny Śląsk, chroniły w 1922-37 przepisy konwencji genewskiej. Od 1933, kiedy kanclerzem został Adolf Hitler, polskie życie gospodarcze i kulturalne na Opolszczyźnie było tępione ze szczególną bezwzględnością. Wzmogła się również akcja germanizacyjna; jej przejawem było m.in. zmienianie w 1936-37 nazw miejscowości o polskim brzmieniu na niemieckie.

Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 i zajęciu całego Górnego Śląska przez wojska niemieckie zlikwidowano wszystkie organizacje polskie, a wielu działaczy i powstańców rozstrzelano lub wymordowano w obozach koncentracyjnych. Pozostała ludność polska Górnego Śląska zmuszana była do wpisywania się na niemiecką listę narodowościową tzw. Volkslistę. Akcja ta nie przyniosła jednak pożądanych skutków. Polacy uchylali się od podpisywania jej, mimo groźby wysiedleń, wywłaszczeń czy zesłania do obozu koncentracyjnego. Polityka terroru i szykan wobec języka polskiego i przeciw działaczom polskich organizacji przyczyniała się do wzrostu ruchu oporu na Górnym Śląsku. Wielu wybitnych działaczy przypłaciło to życiem, m.in. Józef Skrzek, Józef Pukowiec. Dopiero w 1945, po wejściu na Śląsk Armii Czerwonej i tragedii ludności autochtonicznej (wywozy i przesiedlenia), cały Śląsk znalazł się po stuleciach w granicach państwa polskiego, a Górny Śląsk i część Śląska Dolnego weszły w skład województwa śląsko-dąbrowskiego. W 1950 z ziem nadodrzańskich wyodrębniono województwo opolskie, a w 1975 dwa inne województwa: bielskie i częstochowskie. Województwo opolskie utraciło wówczas powiat raciborski na rzecz woj. katowickiego, a powiat oleski na rzecz woj. częstochowskiego.