Fife

Starożytne Królestwo Fife, nazwane tak przez Piktów w IV w., obejmuje niewielki obszar, którego szerokość nie przekracza 80 km. Ma on jednak granice jasno zakreślone przez wody, które otaczają go z trzech stron. Od północy jest nią ujście Tay, od południa zatoka Forth, natomiast od wschodu Morze Północne. To, iż mieszkańcom Fife udało się zachować swe „królestwo” mimo reorganizacji lokalnej administracji w latach 1975 i 1995, mogą zawdzięczać własnemu uporowi i silnemu poczuciu wspólnoty.

Pomimo niewielkich rozmiarów Fife na jego terenie można wyróżnić kilka zupełnie odmiennych regionów. Szczególnie wyraźna jest granica między częściowo uprzemysłowionym południem a rolniczą północą. Społeczeństwo południa boryka się z kłopotami spowodowanymi niedawną likwidacją kopalń węgla. Problemy te nasilają się w obliczu kryzysu w rybołówstwie, dominującym w gospodarce na wybrzeżu. Wiele wiosek i miasteczek zdołało wykorzystać atut swej bezpretensjonalnej urody rozwijając turystykę i jednocześnie świadomie dbając o ochronę naturalnych walorów. Znakomitym przykładem pozytywnych zmian jest doskonale zachowane miasteczko Culross, które bezsprzecznie powinno się znaleźć w planie wycieczki po tych okolicach. Na wschód od Culross leży Dunfermline z imponującymi pozostałościami pierwszego na ziemiach szkockich klasztoru benedyktynów.

Środkowy Fife kojarzy się przede wszystkim z Kirkcaldy, położonym na południu największym miastem regionu, i z Cupar, stolicą Fife na północy. Choć dzieli je zaledwie nieco ponad 30 km, trudno o dwa bardziej odmienne miasta. Pierwsze stanowi czarną przemysłową plamę na tle zieleni okolic, natomiast drugie jest urokliwym miasteczkiem targowym, położonym pośród pofałdowanego krajobrazu charakterystycznego dla środkowego Fife.

Turystyka i rolnictwo to główne gałęzie gospodarki północno-wschodniego Fife. Pejzaż tych okolic jest niezwykle różnorodny – rolnicze tereny w głębi kraju są lekko pagórkowate, natomiast na wybrzeżu pojawiają się smagane wichrem urwiska, skaliste zatoki i piaszczyste plaże, pośród których kręcono zdjęcia do Rydwanów ognia. Rybołówstwo odgrywa tu nadal istotną rolę, co widać po pięknych, starych osadach rybackich rozsianych wzdłuż wybrzeża East Neuk od Crail na krańcu wschodnim aż po Earlsferry. Na północno-wschodnim wybrzeżu leży St Andrews, najstarsze w Szkocji miasto uniwersyteckie i zarazem siedziba słynnego w całym świecie Royal and Ancient Golf Club.

Główny szlak komunikacyjny w tym regionie to autostrada M90 z Edynburga do Perth, biegnąca wzdłuż zachodniej granicy Fife. Ciekawsza jest jednak droga wiodąca brzegiem morza, pozwalająca na względnie łatwy dojazd do centralnych rejonów Fife. Linia kolejowa wytyczona wzdłuż wybrzeża na północ do Kirkcaldy odbija następnie w głąb ładu w kierunku Dundee. Po drodze są stacje w Cupar i Leuchars (tu można przesiąść się na autobus do St Andrews). Poruszanie się środkami transportu publicznego po wschodnich i zachodnich zakątkach regionu wymaga przezorności i wcześniejszego zaplanowania, gdyż nie ma tam linii kolejowej, a autobusy kursują dość rzadko.