Krzeszowice i okolice

Przez miasto przebiega żółty szlak turystyczny Dolinek Jurajskich oraz rozpoczyna czerwony Szlak Tenczyński. W Krzeszowicach są również dwa lokalne szlaki dydaktyczne wyznakowane w 1991 przez Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych: zielony -z Krzeszowic przez Miękinię do Czernej (17,3 km) i czerwony (Dębnik – Dubie – Dębnik).

■ 2 km na pn. wsch. Czatkowice, wieś w woj. miejskim krakowskim, na szlaku żółtym – Dolinek Jurajskich. Kopalnia kamienia wapiennego „Czatkowice”.

■ 4 km na pn. wsch. we wsi Dębnik kamieniołomy czarnego marmuru, zastosowanego m.in. w klasztorze barokowym w Czernej.

■ 4 km na pn. długa wieś Czerna nad rz. Krzeszówką. Przez wieś przebiegają dwa szlaki: żółty – Dolinek Jurajskich, i zielony – dydaktyczny ZJPK. We wsi ślady d. eksploatacji rud żelaza (ruda darniowa).

■ 2 km dalej, na zboczu Doliny Eliaszówki, unikatowy zespół barokowych zabudowań klasztornych – kościół i klasztor pustelniczy Karmelitów Bosych – fundacji Agnieszki z Tęczyńskich Firlejowej (1629). Kościół św. Eliasza zbudowany został w I. 1631-40, większość detali architektonicznych i wyposażenie wykonano z czarnego marmuru dębnickiego (Dębnik, wieś po drugiej stronie doliny, gdzie kamieniołomy od 1631 były własnością klasztoru). W ołtarzu głównym „Sw. Eliasz” pędzla Tomasza Dolabelli (1570-1650). W kościele płyty nagrobne, m.in. fundatorów. W zakrystii niezwykły ołtarz z ilu-zjonistyczną perspektywą (1668). Klasztor zbudowano w I. 1631-33 na planie kwadratu, którego 3 boki tworzyły parterowe ciągi oddzielnych mieszkań zakonników z arkadowymi sieniami, piętrowe skrzydło wspólnego użytkowania stało z czwartej strony (w środku kościół) oraz tzw. Wielka Klauzura – kompleks budowli w przestrzeni obejmujący osobne pustelnie, kaplice, elementy drogi krzyżowej na pobliskich wzgórzach oraz mur Wielkiej Klauzury, zakończony do 1688. Część klasztoru nadbudowano w 1922 i 1948. Studnia z l. 1644-50 o głęb. 36 m. W klasztorze dwie kaplice: św. Jana od Krzyża z XVII w. i kaplica grobowa św. o. Rafała – Józefa Kalinowskiego (1835-1907), powstańca z 1863 i wielokrotnego przeora klasztoru, oraz Muzeum Orientalistyczne. Muzeum czynne codziennie w godz. 8-11 i 14-18 dla wycieczek, a dla indywidualnie zwiedzających w soboty i niedziele w godz. 8-11 i 14-18.

■ 5 km na pn. wsch. Paczółtowice, wieś w woj. miejskim krakowskim. Pierwsza wzmianka z 1343. Wieś należała m.in. do Seweryna Bonera z Balic, od 1631 do karmelitów z Czernej. We wsi modrzewiowy kościół Nawiedzenia NMP z I. 1518-20, restaurowany w 1681. We wnętrzu m.in. gotycki obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, krucyfiks z XV w. oraz barokowe obrazy i sprzęty. Na szkole tablica pamiątkowa z 1928 „10-lecie wskrzeszenia Polski”. We wsi głaz upamiętniający poległych mieszkańców wsi w czasie powstania styczniowego 1863 i w I. 1939^44. Wieś leży na zielonym Szlaku Doliny Racławki i żółtym Dolinek Jurajskich.

W 3 km dalej Racławice, wieś w woj. miejskim krakowskim w dolinie rzeczki Racławki. Wieś na zielonym Szlaku Doliny Racławki. Modrzewiowy kościół paraf. Narodzenia NMP z 1511. We wnętrzu polichromia z XVII w. oraz późnogotycki tryptyk z XV w. Domy i stodoły z 2. poł. XIX w. W pobliżu wsi grota Grzmiączka (między Racławicami a Paczółkowicami).

■ 4 km na pn. zach. u podnóża Góry Miękińskiej duże kamieniołomy porfiru eksploatowanego od XVIII w.

■ 5 km na pd. zach. Rudno, wieś w woj. miejskim krakowskim, na żółtym szlaku Dolinek Jurajskich i niebieskim – Puszczy Dulowskiej. Na wsch. od wsi ruiny zamku rycerskiego Tenczyn z XIV w., wzniesionego na najwyższym punkcie Garbu Tenczyńskiego (403 m). Rozbudowany w XV w. i przebudowany ok. 1570 przez Jana Tęczyńskiego w rezydencję renesansową oraz przekształcony w nowożytny zamek bastejowy. Podczas najazdu szwedzkiego spalony. Odbudowany już przez nowych właścicieli, Lubomirskich, którzy przejęli zamek po Opalińskich. Od 1769 opuszczony. W I. 1912-13 pierwsze prace zabezpieczające, kolejne po 1949. W zespole zabudowań zamku Tenczyn zachowała się wieża bramna górnego zamku z XV w. i częściowo narożne baszty w murze pn. i pn.-wsch. oraz unikatowy w Polsce przykład barbakanu i sieni przejazdowej (60 m) przesklepione ze strzelnicami w ścianie zewnętrznej. Zachowały się również ruiny wielokondygnacyjnych pięciobocznych bastei, zaopatrzonych niegdyś w strzelnice i zwieńczenia attykowe.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *