ZABIERZÓW
Wieś w woj. miejskim krakowskim na wsch. skraju Rowu Krzeszowickiego nad rz. Rudawą. Punkt wyjścia wycieczek w „dolinki podkrakowskie”: Kluczwody, Bolechowickiej, Będkowskiej, Aleksandrowickiej, Kobylańskiej i do malowniczego przełomu Rudawy pod Skałą Kmity (rezerwat 19,5 ha).
Wieś klasztorna od 1162 do pocz. XX w. (klasztor Norbertanek w Zwierzyńcu k. Krakowa). Obecnie osada przemysłowa: Zabierzewska Fabryka Maszyn, specjalizująca się w produkcji takich maszyn jak: gwoździarki, ciągarki do drutu, walcarki gwintów; Zakłady Materiałów Izolacyjnych. W centrum wsi kościół z pocz. XX w.
Za mostem na Rudawie pomnik poświęcony braciom Poganom, założycielom oddziału dywersyjnego ZWZ-AK „Błyskawica”.
4 km na pn. Bolechowice, wieś w skalistej Dolince Bolechowickiej na Wyżynie Krakowskiej, niebieski Szlak Warowni Jurajskich lub żółty Szlak Dolinek Jurajskich. Wieś biskupów krakowskich (XIII-XVIII w.). We wsi kilka zabytków: gotycki kościół św. św. Piotra i Pawła z 1392 (prezbiterium i zakrystia), rozbudowany w 1625 (nawa główna przy prezbiterium) i w l.1912-14 (druga część nawy i wieża). W prezbiterium zachowane gotyckie freski odkryte w 1.1963-65. W ołtarzu głównym obraz pędzla nadwornego malarza Jana III Sobieskiego – Jana Tricjusza. Na cmentarzu kościelnym stare lipy. Wieś znana z sielanek bpa Jana Pawła Woronicza (1757-1829).
W parku podworskim neoklasyczny dwór z łamanym dachem (jedna z siedzib biskupów krakowskich) z końca XVIII w., odrestaurowany w 1.1960-65. Obok spichlerz dworski, drewniany z 1763 oraz stajnie i obory z przełomu XVIII i XIX w. Obecnie siedziba ogrodniczego zakładu handlowego.
W Dolince Bolechowickiej niewielkie groty, źródła krasowe i dwa wodospady.
■ 6 km na pn.-zach. Karniowice, wieś w woj. miejskim krakowskim na żółtym Szlaku Dolinek Jurajskich.
We wsi zespół dworski. Dwór z pot. XVIII w. z łamanym dachem i rokokową fasadą oraz dwoma ośmiobocznymi alkierzami. Dwór należał m.in. do Morsztynów i Ossolińskich, obecnie restaurowany. W parku podworskim sześcioboczna kaplica z 1624, przebudowana w 2. poł. XVII w. Budynek bramny z XIX w. W pobliskich wzgórzach przekraczających 420 m n.p.m. występują tufy porfirowe, dolomity kruszconośne, martwice i zlepieńce.
■ 6 km na pd. Balice, w obrębie miasta Krakowa.
Wieś rycerska, od XV w. w rękach rodów krakowskich (Betmanów, Bonerów). W miejsce gotyckiego dworu Seweryn Boner wystawił na pocz. XV w. drewniany pałac. Obecny późnoklasyczny pałac powstał w XVIII w., przebudowany został pod koniec XIX w. przez Dominika Radziwiłła i służy jako ośrodek recepcyjny Instytutu Zootechniki Akademii Rolniczej w Krakowie. Park krajobrazowy.
BRONOWICE
Dawna wieś podkrakowska, obecnie część dzielnicy Krowodrza. Bronowice na przełomie XIX i XX w. związane były z twórcami Młodej Polski (L. Rydlem, S. Wyspiańskim, W. Tetmajerem). Obecnie w nowoczesnej zabudowie relikty budownictwa regionalnego oraz dworki Włodzimierza Tetmajera i Lucjana Rydla. Pierwszy – drewniany dworek z 1863, odkupiony od zakonu franciszkanów w 1902, służył Tetmajerowi za pracownię artystyczną. Drugi – z końca XIX w. – należał do rodziny Mikołajczyków, gdzie 29 XI 1900 odbyło się słynne wesele poety Lucjana Rydla z córką właścicieli, Jadwigą. Motyw ten wykorzystał Stanisław Wyspiański w swym dramacie „Wesele”.