Loch Lomond
Loch Lomond to największy w Szkocji zbiornik słodkowodny. Zyskał on sławę równą niemal Loch Ness, a to dzięki ludowej balladzie o jego „pięknych brzegach” (bonnie, bonnie banks), napisanej podobno przez więźnia jakobitę, która dla wielu emigrantów stała się wyrazem tęsknoty za ojczystą Szkocją. Dziś wszakże nie wszystko wokół jeziora jest tak piękne. Szczególnie dotyczy to zagospodarowanego i zabudowanego po ostatni skrawek ziemi zachodniego brzegu, otoczonego szosą A82. W czasie weekendów po wodzie śmigają setki motorówek, zakłócając ciszę, która tak urzekła królową Wiktorię, Wordswortha i jego siostrę Dorothy oraz Waltera Scotta.
Dużo lepszym miejscem na spacery są zaciszne wschodnie rejony jeziora. Można je przemierzyć w całości jedynie idąc szlakiem West Highland Way. Następnie można powędrować do Parku Leśnego Królowej Elżbiety albo w ROWARDENNAN podjąć wyczerpującą, lecz wartą wysiłku wspinaczkę na szczyt Ben Lomond, o którym szkockie przysłowie powiada „Leave Ben Lomond where it stands” („Zostaw Ben Lomond tam, gdzie stoi”, czyli po naszemu mniej więcej tyle, co „zawracanie Wisły kijem”).
Trasa kolejowa West Highland prowadzi z Glasgow do Mallaig, odchodzi od niej boczna linia do Oban. Pociąg dociera nad brzegi Loch Lomond w TARBET, ok. 27 km na północ od Balloch. Potem jest już tylko jedna stacja, ARDLUI, na końcu jeziora otoczonego górami. Wzdłuż brzegów Loch Lomond kursuje wiele autobusów wyjeżdżających z BALLOCH.
Biuro informacji turystycznej w rejonie Loch Lomond leży nad przystanią w Balloch (codz. IV-VI, IX i X 10.00-17.30; VII i VIII 9.30-19.30; tel. 01389/753533). Można tam bezpłatnie zarezerwować pokój w jednym z wielu miejscowych B&B i hoteli, np. w komfortowym Balloch Hotel przy Balloch Rd (tel. 01389/752579), w którym jest niezła restauracja, albo w sympatycznym Gowanlea Guest House przy Drymen Rd (tel. 01389/ 752456). Parę kilometrów dalej, na zachodnim brzegu jeziora, leży maleńkie ARDEN, które może poszczycić się najpiękniejszym w Szkocji schroniskiem młodzieżowym, mieszczącym się w uroczym zameczku (III-X; tel. 01389/850226). Mają tam nawet swojego ducha. Z przyczepą kempingową najlepiej zatrzymać się na zachodnim brzegu jeziora, natomiast z namiotem-na ustronnym kempingu (IV-X; tel. 01360/870234) w Cashel na wschodnim brzegu, 3 km na południe od Rowardennan.
Promy pasażerskie kursują z Inverbeg do Rowardennan. W tej ostatniej miejscowości jest hotel Rowardennan (tel. 01360/870251) i pięknie położone schronisko młodzieżowe (III-X i Nowy Rok; tel. 01360/870259; kat. 1), służące jednocześnie jako ośrodek rekreacyjny. Można tam trenować kajakarstwo, łucznictwo i biegi na orientację. Na północno-wschodnim brzegu jeziora leży Inversnaid Lodge (tel. 01877/386254;). Niegdyś był to domek myśliwski księcia Montrose, natomiast obecnie znajduje się tu ośrodek fotograficzny. Na wykłady i warsztaty przyjeżdżają zamiejscowi instruktorzy. Z Rowardennan nie da się dojechać bezpośrednio wschodnią stroną jeziora do Inversnaid; prowadzi tam droga B289 na zachód od Aberfoyle. Będąc w Inversnaid warto wybrać się na półtorakilometrowy spacer brzegiem jeziora cło groty Rob Roya. Podobno w tej kryjówce znajdował schronienie nie tylko słynny banita, lecz także Robert Bruce.
Na posiłek najlepiej zatrzymać się po zachodniej stronie jeziora w zajeździe lnverbeg Inn, do którego drogę wskazuje znak umieszczony przy A82. Są tam przekąski barowe, które można jeść przy stolikach na zewnątrz, rozkoszując się widokiem jeziora. W lokalu można też wynająć jeden z paru pokoi (tel. 01436/860678). Po wschodniej stronie jeziora gastronomia nie jest rozwinięta, więc najlepiej wziąć na drogę własny prowiant.
WSPINACZKA NA BEN LOMOND
Mapa z serii Ordnance Survey Landranger nr 56. Ben Lomond (973 m n.p.m.) to jeden ze szczytów, które cieszą się największym powodzeniem wśród osób uprawiających wspinaczkę w Szkocji. Jest to zarazem najbardziej na południe wysunięty munro – wzniesienie, którego wysokość przekracza magiczną granicę trzech tysięcy stóp. Ze szczytu położonego nad Loch Lomond rozpościerają się wspaniałe widoki zarówno na górzystą północ jak na nizinne południe. Wspinaczka na górę wymaga 5-6 godzin.
Szlak turystyczny wiodący utwardzonym traktem zaczyna się na parkingu w Rowardennan, przy końcu drogi, tuż za Rowardennan Hotel. Trasa prowadzi przez las i wrzosowiska, na koniec dociera do południowego grzbietu, którym dochodzi się do szczytowej piramidy. Ścieżka pnie się zygzakami w górę, okala północno-wschodnie turnie, aby wreszcie doprowadzić na sam szczyt.
Alternatywą wobec powrotu tą samą drogą jest szlak wiodący początkowo w kierunku zachodnim, skręcający następnie na południe, omijający mniejszy szczyt Ptarmigan i kończący się przy schronisku młodzieżowym w Rowardennan. Stamtąd można łatwo wrócić do punktu wyjścia.