SZCZYRK
Miasto (6000 mieszk., 600 m n.p.m.) od 1973, status osiedla od 1956. Pierwotnie wieś nad potokiem Żylicą.
Pierwsze wzmianki pochodzą z XV w. W 1631 Szczyrk liczył 100 mieszkańców i wchodził w skład tzw. państwa łodygowickiego, powstałego z podziału dóbr żywieckich. Od 1840 należał do księcia pszczyńskiego Ludwika von Anhalt Coethena, który nabył Szczyrk od hr. Marceliny Honoraty Borzęckiej.
Na mapie ośrodków turystycznych pojawił się Szczyrk w II Rzeczypospolitej. Od 1920 zaczęto urządzać wycieczki narciarskie Bielsko – Szczyrk. W 1924 na Skrzycznem (1210 m n.p.m.) zbudowano pierwsze schronisko, a w Szczyrku pierwszy pensjonat. W latach następnych powstały kolejne pensjonaty, a miejscowość stała się modna zwłaszcza po 1932, kiedy rozbudowano drogę z Białej przez Bystrą i Szczyrk uzyskał stałe połączenie z Bielskiem i Białą.
Rozwój wsi został zahamowany w latach okupacji hitlerowskiej. Wyzwolenie spod okupacji w kwietniu 1945. W latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych nastąpił dalszy rozwój Szczyrku. Powstały tu warunki do uprawiania sportów narciarskich. Zbudowano wiele nartostrad i ok. 60 narciarskich tras zjazdowych, w tym w l. 1969-71 jedyną wówczas w Polsce – odpowiadającą wymogom FIS – trasę zjazdową ze Skrzycznego do Szczyrku. Obecnie licencję FIS ma również stok slalomowy na Beskidku (oświetlony i sztucznie zaśnieżany). W l. 1957-58 powstał dwuodcinkowy wyciąg krzesełkowy na Skrzyczne i 30 wyciągów orczykowych i talerzykowych. Szczyrk posiada cztery skocznie, w tym najstarszą „Skalite” z lat międzywojennych, modernizowaną, posiadającą licencję FIS. W Białej pierwsza w kraju (czynna cały rok) skocznia igelitowa. Obok (od 1992) igelitowa skocznia dla dzieci. W 1965 oddano Dom Turysty PTTK nad Białą, a trzy lata później nową przelotową drogę jezdną do Bielska i przez Przełęcz Salmopolską do Wisły.
Z zabytkowych budowli zachował się jedynie drewniany kościół św. Jakuba z l. 1797-1800. We wnętrzu m.in. obraz św. Jana z pocz. XVIII w., późnobarokowa ambona i kamienna chrzcielnica. Na terenie Szczyrku murowane kaplice i przydrożne figury z pocz. XIX w. Do zabytków przyrody należą: Jaskinia Malinowska (Ondraszek) i Jaskinia Trzy Kopce.
W 1965 odsłonięto w centrum Szczyrku pomnik upamiętniający egzekucję 10 więźniów oświęcimskich z 1943.
W Szczyrku działa Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Ondraszek” i Dziecięcy Zespół Regionalny „Klimczok”, które występują na estradzie pod Skalitem, gdzie odbywają się każdego lata imprezy Tygodnia Kultury Beskidzkiej, a zimą Narciarskie Mistrzostwa Polski w konkurencjach alpejskich i Zawody Narciarskie o Puchar Beskidów.
Wycieczki piesze
1. Na Malinowską Skałę (1152 m), zn. czerwone – 1 godz. 15 min.
2. Na Przełęcz Salmopolską (915 m), zn. czerwone – 1 godz. 15 min.
3. Na Klimczok (1117 m) przez przełęcz Karkoszczonkę (736 m), zn. żółte i czerwone – 1 godz. 15 min.
4. Na Klimczok (1117 m), zn. niebieskie – 1 godz.30 min.
5. Na Klimczok (1117 m), zn. zielone – 2 godz.
6. Na Skrzyczne (1257 m), zn. zielone – 4 godz.
PRZEŁĘCZ SALMOPOLSKA (915 m n.p.m.)
W XIX w. powstała tu wieś Salmopol, dziś w obrębie miasta Szczyrk.
Wycieczki piesze
1. Na Kotarz (965 m), zn. czerwone – ok. 1 godz.
2. Na Malinowską Skałę (1152 m) przez szczyt Malinów (1117 m), zn. czerwone – ok. 1 godz. 15 min.