Trasa Żywiec – Jeleśnia – Korbielów

Droga drugorzędna. Trasa biegnie w dolinach rzek Koszarawy i Krzyżówki, które przecinają Beskid Żywiecki.

ŻYWIEC

Wyjazd z miasta w kierunku pd.-wsch. przez dzielnicę Sporysz.

ŚWINNA, wieś.

Odgałęzienie drogi w prawo do Sopotni Małej (11 km).

Odgałęzienie drogi w lewo do Ślemienia (8 km) przez Paweł Małą.

Odgałęzienie drogi w lewo do Suchej Beskidzkiej (21 km) przez Paweł Wielką (6 km).

JELEŚNIA (centrum)

Wieś nad rz. Koszarawą. Jej początki sięgają XVI w. i związane są z osadnictwem wołoskim. W XVII w. istniał tu folwark. W latach II wojny światowej miejscowa ludność została wysiedlona i wieś zasiedlono kolonistami niemieckimi.

Kościół paraf. św. Wojciecha z 1693, rozbudowany w XVIII w. We wnętrzu fragmenty polichromii z okresu rozbudowy, rokokowy ołtarz i obrazy z XIX w. Plebania z 1817. W rynku karczma drewniana z 1774, odnowiona w poł. XX w. Karczma ma konstrukcję zrębową, łamany dach polski kryty gontem. Dziś mieści się tu regionalna restauracja „Stara Karczma”, duży wybór dań regionalnych i napitków. W pobliżu kościoła izba regionalna.

■ 8 km na pd. zach. Sopotnia Mała, 1 km dalej Sopotnia Wielka. Nazwy wsi wywodzą się od potoków górskich, nad którymi zostały założone, u podnóża Romanki (1366 m n.p.m.) i Pilska (1557 m n.p.m.). Wytwarza się tutaj kwiaty i kompozycje kwiatowe z drutu i papieru.

KRZYŻOWA

Wieś w dolinie potoków Glinne i Krzyżówka o charakterystycznej góralskiej zabudowie. Wiele przykładów tradycyjnej architektury. Początek szlaku pieszego (zn. czarne) na Pilsko przez Halę Malarka.

KORBIELÓW

Wieś nad potokiem Glinne na pograniczu grupy Babiej Góry i grupy Pilska. Ośrodek wczasowy i narciarski. Ośrodek Turystyczno-Wypoczynkowy, m.in. Górniczy Ośrodek Narciarski „Pilsko”, DW PTTK „Korbielów”, Dom Wypoczynkowy „Harnaś”, Pensjonat „Pod Brzozami”.

Wycieczki piesze

1. Na Przełęcz Przysłop, 3 km, zn. niebieskie – 1 godz.

2. Na Pilsko (1557 m), zn. czerwone – 2 godz 30 min.

3. Na Halę Buczynkę, 5 km, zn. zielone – 1 godz 45 min.

4. Na Halę Kamińskiego, przez Krzyżówki i Głuchaczki, 18 km, zn. czarne – 5 godz 30 min.

Pilsko jest drugim co do wielkości szczytem Beskidów Zachodnich (1557 m). Ze szczytu widok na Babią Górę, Tatry Zachodnie, Beskid Śląski i Mały. Mimo swej wysokości nie posiada roślinności alpejskiej i ma uboższą florę od Babiej Góry. Na stokach Pilska, na obszarze 15 ha, utworzono w 1971 rezerwat boru świerkowego regla górnego w Beskidzie Żywieckim. Podobny rezerwat, o pow. 98 ha, utworzono na Romance (1366 m n.p.m.) – dojście z Korbielowa oraz Sopotni Malej i Wielkiej. Natomiast rezerwat „Pod Rysianką” o pow. 28 ha chroni las jodłowo-świerkowo—bukowy regla dolnego w Beskidzie Żywieckim. Na pn. stoku Pilska (Hala Miziowa) w l. 1927-30 Polskie Towarzystwo Tatrzańskie (oddział babiogórski w Żywcu) wzniosło schronisko, które spłonęło w 1953. W 1991 rozpoczęto budowę nowego. Pilsko posiada doskonałe warunki narciarskie. Z Hali Miziowej do Korbielowa Kamiennej szlak narciarski, z Polanki do Ka miennej stok slalomowy oraz wyciąg (Kamienna – Hala Miziowa).

Na przełęczy Glinne przejście drogowe na granicy ze Słowacją. Wracamy do Żywca na trasę 8.

Wyjazd z Żywca w kierunku pd.-zach.

RADZIECHOWY

WĘGIERSKA GÓRKA

Wieś letniskowa u ujścia Żabnicy do Soły (420 m n.p.m.). Od 1838 osada przemysłowa. Występujące tu rudy żelaza dawały gwarancje Adamowi Wielopolskiemu do rozpoczęcia budowy huty, którą ukończył Karol Ludwik Habsburg w 1840. W 1905 przekształcona w odlewnię żeliwa.

Węgierska Górka weszła do historii walk polskiego Września 1939. Obrona forteczna (4 schrony) przez 20 godz. skutecznie powstrzymywała napierające oddziały Wehrmachtu. W nierównej walce zginęli lub zostali ranni żołnierze kompanii kpt. Tadeusza Semika. -1 km w kierunku Żabnicy, na jednym z fortów („Wędrowcu”), tablica pamiątkowa ku czci poległych, a 1 IX 1979 odsłonięto tu monumentalną płaskorzeźbę symbolizującą bohaterską walkę (izba pamiątek). W Węgierskiej Górce warto zwrócić uwagę na XIX-wieczną leśniczówkę.

Dobrze rozbudowana baza turystyczna i sportowa z basenami kąpielowymi, kortami tenisowymi i stadionem sportowym.

Wycieczki piesze

1. Na Halę Rysiankę, przez Abrahamów i Halę Pawlusią, 19 km, zn. czerwone – 6 godz.

2. Na Baranią Górę (1220 m), zn. czerwone – 4 godz. 30 min.

3. Na Halę Boraczą (851 m), zn. niebieskie – 3 godz.

4. Do Rajczy, zn. niebieskie – 6 godz.

MILÓWKA

Wieś na szlaku handlowym nad Sołą, której początki sięgają XVI w. i związane są z osadnictwem wołoskim. W 1884 dotarła tu kolej, co wpłynęło na ożywienie osady, znanej już z targów i jarmarków. W dowód uznania otrzymała prawa miejskie, które utraciła w 1934. O przeszłości świadczy zabudowa centrum Milówki. Działa liceum ogólnokształcące. W osadzie piękny park (7 ha) z liściastym drzewostanem. We wsi kilka przykładów ludowego budownictwa z XVIII i XIX w. (nr 1, 77). W kościele z XIX w. epitafium ks. Jana Komonieckiego z drewnianego kościoła z 1630 oraz portrety milówkowskich proboszczów. W tzw. chacie Kąkoli z poł. XVIII w. Muzeum Regionalne, filia muzeum żywieckiego.

Wycieczki piesze

1. Na Lipowską (1324 m), zn. zielone – 5 godz.

2. Na Halę Boraczą (851 m), zn. zielone – 2 godz 30 min.